Experimenten rond bevoegdheden

Progressus onderzoekt of er in overleg met het Ministerie van OCW één of meerdere experimenten gestart moeten worden om het onderwijsberoep aantrekkelijker te maken. Concreet denken we dan aan de thema’s ‘bevoegdheden’, ‘ruimte in onderwijstijd’. Hierover zijn we in overleg met het ministerie.

Op 5 april organiseerde OCW een informatiebijeenkomst over het onderwerp ‘bevoegdheden’. Er (b)lijkt al het nodige mogelijk te zijn. Daarnaast wordt er vanuit het ministerie momenteel gewerkt aan een aantal trajecten met betrekking tot bevoegdheden:

Praktijkvakken in het beroepgsgericht VMBO: Momenteel is het nog zo, dat je per praktijkvak een bevoegdheid nodig hebt. Een werkgroep werkt momenteel uit hoe een brede clusterbevoegdheid voor het beroepsgericht VMBO er uit kan zien. Het doel is, dat een leraar mag lesgeven in het vakgebied dat valt onder één van de vijf gedefinieerde clusters (Groen – Handel en zakelijke dienstverlening – Techniek en technologie – Zorg en welzijn – Brede oriëntatie). Er wordt gewerkt aan een concept wetsvoorstel. De ervaring leert, dat dit de nodige tijd kost. Waarschijnlijk gaat het voorstel in de eerste helft van 2025 voor internetconsultatie (waarbij reactie vanuit het veld wordt gevraagd).
Onderzoek naar inzet groepsleerkrachten (pabo-bevoegden) in de onderbouw van het vmbo: De pabo geeft naast een bevoegdheid voor het primair (speciaal) onderwijs, ook een bevoegdheid voor lesgeven in het vso en praktijkonderwijs, maar leidt feitelijk niet op voor het lesgeven aan jongeren, ouder dan 12 jaar. Tegelijkertijd groeit in de vmbo-onderbouw en in het mbo de behoefte aan sterk pedagogisch-didactisch onderlegde docenten die meerdere vakken geven. Op dit moment kan een pabo-gediplomeerde leraar lesgeven in de onderbouw van het vmbo, maar met extra scholing. De vraag of er een bevoegdheid moet worden geregeld heeft ertoe geleid dat deze regeling is geëvalueerd. De conclusie van deze evaluatie is, dat groepsleraren van meerwaarde zijn in de onderbouw vmbo. De landelijke werkgroep bevoegdheden (LWB) doet nu onderzoek naar een eventuele bevoegdheid groepsleerkracht. Na de zomer wordt de Tweede Kamer geïnformeerd over de bevindingen. Mogelijk komt hier dus meer ruimte voor pabo-gediplomeerden.
Inzet van vakmensen voor de klas: Dit gaat over inzet van vakmensen met een mbo-4 diploma, die les willen geven in de praktijkvakken in het vmbo en praktijkonderwijs. De doelstelling is, dat mensen met ervaring in de beroepspraktijk, na een tweejarige pedagogische en vakdidactische scholing bevoegd les mogen geven in het betreffende praktijkvak. Dit traject bestaat uit diverse fasen, van onderzoek en praktijkverkenning tot het opstellen van een maatwerkprogramma. De planning is, dat de LWB na de zomer van 2024 met voorstel aan de Tweede Kamer komt. We gaan ervan uit dat dit ook voor ons mogelijkheden biedt om vacatures in te vullen.
Experimenten bevoegdheden: Verder worden mogelijkheden geboden om te experimenteren met bevoegdheden op het gebied waar nu breed knelpunten rond dit thema worden ervaren. Potentiële experimenten worden voorgedragen aan het bestuurlijk overleg OCW en sociale partners. Juridische uitwerking vindt plaats na groen licht.

Vooralsnog willen we inzetten op de ontwikkelingen die genoemd zijn bij punt 1, 2 en 3. Vanuit Progressus willen we de komende tijd richting het onderwijsveld duidelijk maken wat ontwikkelingen en mogelijkheden zijn rond bevoegdheden. Ook zullen we aangeven als we gebruik gaan maken van de experimenteerregeling.